Zdrów jak ryba ??!!

Powiedzenie „zdrów jak ryba” nie wzięło się znikąd! Jego źródło leży w niezwykle cennych dla naszego zdrowia właściwościach ryb. O tym, że ryby są zdrowe wiedzą niemal wszyscy, ale które są najzdrowsze?

Podstawowy skład ryb to woda, tłuszcz i białko. Chude ryby (dorsz, morszczuk, szczupak) zawierają do 1 proc. tłuszczu, średnio tłuste (halibut, płotka, karmazyn, ostrobok) do 5 proc., zaś tłuste (halibut, łosoś, makrela, sardynka, szprotki, śledź, węgorz) ponad 5 proc. Rekordzista to węgorz – jest w nim niemal 26 proc. tłuszczu. Ryby tłuste zawierają znaczące ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D i E, zaś w chudych obecne są głównie witaminy z grupy B oraz niacyna.

Ryby morskie są podstawowym źródłem jodu  niezbędnego do prawidłowej pracy tarczycy. Charakteryzują się również wysoką zawartością żelaza, selenu, magnezu i potasu, natomiast wszystkie małe ryby spożywane razem z ościami, jak na przykład sardynki, stanowią dobre źródło wapnia.

Najzdrowsze ryby to:

Łosoś
To jedna z najtłustszych ryb – zawiera aż 4,79 g w 100 g części jadalnej wielonienasyconych kwasów  tłuszczowych, dużo witamin A, D, E i B, jod i potas. Najlepsze są łososie żyjące wolno – pacyficzne i atlantyckie. Na naszym rynku dominuje jednak hodowlany łosoś norweski (różowe mięso), który zawiera więcej związków szkodliwych niż dziko żyjący, jednak poziom zanieczyszczeń sprzedawanych u nas łososi hodowlanych jest dużo niższy niż przewidują normy. Więcej szkodliwych związków ma łosoś bałtycki.

Dorsz

Nie bez powodu właśnie z rodziny dorszowatych otrzymuje się tak zdrowy dla nas tran. Dorsz jest bowiem źródłem cennych witamin oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jego spożywanie korzystnie wpływa na wzrok, skórę oraz kości.

Pstrąg

Żyje w rzekach i strumieniach górskich. Najłatwiej jednak dostępny jest pstrąg tęczowy, hodowany w gospodarstwach rybackich. Ma smaczne, chude mięso i zawiera najwięcej kwasów omega-3 spośród ryb słodkowodnych. Na wartość ich mięsa wpływa skład paszy, czasem hodowcy dodają do niej karotenoidy – wtedy ryba ma intensywniejszy kolor. Taki pstrąg nazywany jest łososiowym ze względu na swój „łososiowy” kolor, właśnie ze względu na charakterystyczną barwę. Wśród pstrągów najlepiej wybierać osobniki małe.

Karp

Żyje w stawach i wodach wolno płynących, ale większość z nich pochodzi z hodowli. Najbardziej ceniony jest karp królewski. Ma różowawe mięso i niewiele łusek. Karpie można jeść bez obaw – produkcja ryb w naszych warunkach odznacza się niskim poziomem intensywności, co nie wpływa niekorzystnie na jakość mięsa.

Tuńczyk
Ma 0,83 g kwasów omega-3 w 100 g. Najsmaczniejszy jest tuńczyk biały, czerwony może mieć więcej metali ciężkich i dioksyn z uwagi na długość życia ryby. Konserwy zwykle zawierają mięso czerwone. Mięso z tuńczyka powinny ograniczyć kobiety w ciąży i dzieci.

Śledź
Ryba tłusta, bogata w kwasy omega-3 (2 g w 100 g), zawiera witaminy E, D (10 razy więcej niż mleko) i B, fosfor, potas, wapń, selen i żelazo. Na naszym rynku dominują śledzie z Atlantyku, gdzie problem nadmiernej ilości dioksyn nie istnieje. Śledzie bałtyckie wykorzystuje się głównie w przetwórstwie. W tych sprzedawanych w puszce zawartość szkodliwych związków mieści się w normie. Najtłustsze są śledzie matiasy z wybrzeży Szkocji.

Mintaj

Mintaj należy do ryb chudych, ma tylko 0,5 g tłuszczu i 56 kcal w 100 g. Spośród innych gatunków ryb wyróżnia się wysoką zawartością fosforu, ma natomiast 3 razy mniej potasu niż pstrąg.

Makrela

Makrela jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3. Jest bardzo zdrowa i smaczna. Szczególnie polecamy wędzoną oraz w formie pasty na kanapki.

Sardynki

Spożywane wraz ze szkieletem sardynki są wśród ryb najcenniejszym źródłem wapnia. Do tego, są też bardzo bogate w białko, dzięki czemu wzmacniają nasze kości i zmniejszają ryzyko zachorowania na osteoporozę.

 Halibut

Obniża poziom cholesterolu i zawiera znaną ze swoich właściwości obniżających poziom starzenia witaminę E. Dzięki temu szczególnie polecany jest seniorom, osobom cierpiącym na nadciśnienie i choroby serca oraz osobom żyjącym w ciągłym pośpiechu i stresie.

Na które ryby należy uważać?

Nie wszystkie ryby są zdrowe. Niektóre mają  niewielką wartość odżywczą, te żyjące w brudnych wodach zawierają toksyny, a hodowane – antybiotyki.

Ryba maślana

Za tym określeniem handlowym kryje się kilka różnych gatunków ryb morskich, między innymi eskolar, kostropak, oilfish, ryby z rodzaju  rudderfish, błyszczyk. Mięso tych ryb nie posiada ości, jest bardzo smaczne i tłuste. Niestety zawiera woski, które nie są trawione przez człowieka. W związku z tym u niektórych osób mogą powodować zatrucia pokarmowe objawiające się biegunką, nudnościami, zawrotami głowy oraz wysypką.

Panga

Słodkowodna ryba o chudym mięsie, praktycznie niezawierająca kwasów omega 3. Jest jedną z najczęściej spożywanych ryb w Polsce – zapewne wiąże się to z brakiem swoistego rybiego smaku i zapachu, a może nawet bardziej z jej niską ceną w porównaniu do innych gatunków.

Ryby takie żyją dosłownie jedna na drugiej – z jednego hektara wietnamskiej hodowli uzyskuje się rocznie ok. 100 ton pangi (dla porównania, z takiej samej wielkości rybnego stawu w Polsce otrzymujemy na rok ok. 750 kg karpia!). Ryby w naturalnych warunkach, przebywając w takim zatłoczeniu, nie byłyby w stanie się rozmnażać, dlatego aby zmusić je do rozrodu otrzymują zastrzyki z gonadotropiną kosmówkową (hormon produkowany przez ciężarne kobiety).

Takie rozrastające się hodowle spowodowały pogłębienie zanieczyszczenia i tak zabrudzonej już przemysłowo rzeki Mekong. Dlatego też w celu poprawienia kondycji ryby dostają antybiotyki, które oczywiście gromadzą się w mięsie pangi, w efekcie trafiając do naszego organizmu.